Coeliakie is een auto-immuunziekte. Het lichaam is overgevoelig voor gluten. Gluten is een eiwit dat in sommige granen voorkomt. Als het lichaam in aanraking komt met gluten, beschadigen de darmvlokken. Waardoor buikklachten ontstaan. Coeliakie geeft niet bij iedereen duidelijke klachten. Daarom wilden wij er meer over weten en kwamen in contact met huisarts Olwen van der Voort - Van der Kleij, lid van de wetenschappelijk adviesraad van de NCV.
Kunt u uzelf introduceren?
Mijn naam is Olwen van der Voort Van der Kleij. In 2009 was ik klaar met de huisartsopleiding. Ik heb heel lang als vaste waarnemer op twee huisartsenpraktijken gewerkt, bij een van de praktijken werk ik nog steeds. Sinds de coronacrisis ben ik veel diensten gaan doen. Ik heb zelf de diagnose coeliakie gekregen op mijn 30e na de bevalling van mijn eerste kind. Op dat moment zat ik nog op de huisartsopleiding en heb ik er een artikel over geschreven voor Huisarts & Wetenschap en via deze weg ben ik bij de Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) als lid van de wetenschappelijke adviesraad terecht gekomen.
Binnenkort komt er een nieuwe richtlijn over coeliakie uit. Wat is uw rol hierin?
De NHG herschrijft de richtlijn, maar als lid van de wetenschappelijk adviesraad denken wij mee over de inhoud.
Coeliakie is een aandoening die is onder gediagnosticeerd. Kunt u aangeven hoe dat komt?
De klachten kunnen heel verschillend zijn en de klachten kunnen heel typisch zijn waardoor het niet gemakkelijk is om iedereen op te sporen. Je kunt maag- darmklachten ervaren, maar ook onder andere malaise en vermoeidheidsklachten. Deze kunnen door alles en nog wat komen en coeliakie is maar 1 van de vele oorzaken en de meeste mensen met dit soort klachten hebben geen coeliakie. Je kunt het heel laagdrempelig testen, maar ook dan zul je merken dat de meeste mensen geen coeliakie hebben.
Wat vindt u van de interventie ‘vroegtijdige opsporing van coeliakie’ plaatsvindt bij consultatiebureaus in regio Kennemerland?
Heel goed. Ondanks dat we als huisarts heel alert moeten zijn, kun je toch klachten missen. Ouders komen niet altijd met deze klachten naar het spreekuur, misschien later als de klachten heviger zijn. Het is heel goed als de consultatiebureaus een vragenlijst aanbieden en dat als kinderen een verhoogd risico te hebben er wordt geprikt op coeliakie. Het is natuurlijk wel zo dat het heftig is voor ouders om te horen dat jouw kind coeliakie heeft. En de vraag is: gaat het kwaliteit van leven vooruit met een strikt glutenvrij dieet? Als iemand weinig klachten heeft, wil je de diagnose dan weten? Persoonlijk vind ik het goed, het is natuurlijk tegenwoordig minder heftig om een glutenvrij dieet te volgen omdat het aanbod groter is. Er zijn veel meer mogelijkheden. Als een kind lichte klachten heeft, zal die achteraf mogelijk meer klachten hebben ervaren dan van te voren werd gedacht. Je merkt dan pas achteraf het verschil en zien ouders hun kind opknappen van het glutenvrije dieet. Hoe vaker de diagnose coeliakie is, hoe meer bekendheid voor de ziekte. Het is natuurlijk nog steeds zo dat de meerderheid van de mensen geen idee heeft wat de ziekte inhoudt. Hoe hoger het percentage coeliakie-patiënten, hoe hoger het aanbod wordt van de dieetproducten en mogelijkheden in bijvoorbeeld horeca gelegenheden.
Is het verstandig om eerstelijns familieleden van coeliakie patiënten te testen op coeliakie?
Jazeker, dit wordt altijd ook aangeraden vanuit het ziekenhuis. Veel huisartsen weten dit nog niet. Ik hoop dat dit ook in de nieuwe richtlijn komt, maar ik vind dat het in ieder geval aangeboden moet worden. Het is uiteindelijk een eigen besluit, maar ik denk wel dat het verstandig is om te doen omdat je duidelijk wat een vergrote kans hebt en eventueel ook herhalen bij klachten. De eerste keer dat je meet op coeliakie dan is het een nulmeting. Als iemand getest is en vijf jaar later blijkt iemand klachten te krijgen dan is het belangrijk dat een huisarts alert is op coeliakie.
Wil je meer weten over Coeliakie? Ga dan naar de website van de Nederlandse Coeliakie Vereniging.
