Het is een probleem die al langere tijd de kop op steekt. Het geneesmiddelen tekort in Nederland. Zowel patiënt, huisarts en apotheker ondervinden hier hinder van. Maar hoe is dit tekort ontstaan, wat voor effecten heeft het op de zorg en wat wordt hieraan gedaan? Deze vragen worden beantwoord in dit artikel over het geneesmiddelen tekort. 

'Helaas uw medicatie is op dit moment niet leverbaar'

Tekort sinds 2023 niet zo hoog

Het zal niet de eerste keer zijn dat u dit leest of hoort. Medicatie die niet leverbaar is. En dan? We krijgen er de laatste tijd telkens vaker mee te maken. Geneesmiddelen zijn niet altijd leverbaar. Recentelijk zijn er nieuwe cijfers gedeeld door het KNMP, waarmee pas echt duidelijk wordt dat het geneesmiddelentekort in Nederland sinds 2023 nog niet eerder zo hoog is geweest. Uit hun onderzoek blijkt dat 5 miljoen van de 13 miljoen medicijngebruikers in Nederland de gevolgen hiervan hebben ervaren. Het tekort heeft ook grote impact op het werk van de huisarts.

Wat zijn de oorzaken van het geneesmiddelentekort?

Een tekort kan op verschillende manieren ontstaan, bijvoorbeeld door:

• Vertraging van de productie, planning- of distributieproblemen; 
• Stijging van de vraag naar een medicijn, vaak veroorzaakt door een leveringsprobleem van een vergelijkbaar medicijn;
• Niet genoeg grondstoffen voor de productie van het medicijn;
• Problemen met de kwaliteit, het medicijn voldoet niet aan de eisen; 
• Bedrijfseconomische omstandigheden, zoals een faillissement of intrekken van vergunning door de fabrikant.

Bron: College ter beoordeling van geneesmiddelen. 

Wat zijn de gevolgen voor de praktijk, patiënt en apotheker?

Als een geneesmiddel niet voorradig is bij de apotheek is overleg nodig tussen huisarts en apotheker om een alternatief medicament te kiezen. Dit kost veel tijd van zowel apotheker als huisarts. Het is een zorgelijke ontwikkeling voor veel patiënten. Zij kunnen niet rekenen op een middel dat zij nodig hebben voor hun gezondheid. Dat betekent dat zij aangewezen zijn een ander middel of dat de apotheek (of soms de patiënt) zelf op zoek moeten naar een apotheek die het middel nog wel op voorraad heeft.

Mogelijke oplossingen

In een recente brief aan de informateur over het oplopende medicijntekort pleit apothekersorganisatie KNMP voor een aantal maatregelen. Eén daarvan is: ‘Creëer werkbare oplossingen voor apothekers bij de omgang met tekorten, zoals omzetting naar een alternatief geneesmiddel zonder nieuw recept van de voorschrijver’.

‘Wettelijk moeten we voor alle wijzigingen een nieuw recept vragen’, zegt Aris Prins, openbaar apotheker en voorzitter van de KNMP. Maar als apothekers dat daadwerkelijk voor iedere minieme wijziging zouden doen, ‘dan krijgt de huisarts elk uur een belletje’. Denk bijvoorbeeld aan het afleveren van twee tabletten in een halve dosering als een tablet met de voorgeschreven dosis niet leverbaar is. ‘Zoiets regelen we nu al zelf, maar daarmee overtreden we dagelijks de wet.’

Het Meldpunt geneesmiddelentekorten en -defecten werkt samen met artsen, apothekers, patiëntverenigingen, fabrikanten, groothandels, zorgverzekeraars en het ministerie aan oplossingen voor tekorten aan medicijnen. Andere oplossingen zijn het medicijn uit het buitenland halen of een andere fabrikant die de productie tijdelijk kan verhogen.

Aanpak geneesmiddelentekorten

De beschikbaarheid van geneesmiddelen is wereldwijd een probleem in toenemende mate. De impact op patiënten en apothekers is hoog. Daarom hebben geneesmiddelentekorten de aandacht van het ministerie van VWS en worden diverse oplossingen onderzocht. Ook buiten Nederland luiden apothekers de noodklok vanwege de toenemende geneesmiddelentekorten.

Bron: Medisch contact

Vond je dit artikel nou interessant? Lees dan ook: Medicatie voorschrijven zonder de patiënt op het spreekuur te zien?  & Wat doet een apothekersassistente in een gezondheidscentrum?  

Wil je meer weten over de geneesmiddelentekorten? Of welke medicatie op dit moment niet leverbaar is, ga dan naar Dé website voor alle geneesmiddelen­tekorten | KNMP - Farmanco