Terug

Wanda de Kanter: "Roken is heel erg een onbewuste verslaving"

22 januari 2024
5 min
Wanda de Kanter: "Roken is heel erg een onbewuste verslaving"

Een vervolg op het eerste artikel met Wanda de Kanter 'Kennis over motiverend gespreksvoering bij 'Stoppen met roken' van groot belang'. Lees nu het tweede gedeelte van het interview. 

In het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk bestaat sinds 2009 de Rookstoppoli. Jaarlijks helpen zij meer dan 400 nieuwe patiënten. De begeleiding op de poli is door longartsen en gespecialiseerde rookstopcoaches, zij zijn allemaal geregistreerd in het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken.

Rookstoppoli

Op de Rookstoppoli in Beverwijk, opgericht door Wanda de Kanter, Pauline Dekker (longarts) en Pauline Haasbroek (rookstopcoach)  is het stoppen  stappenplan als volgt: Je begint met motiverende gesprek, daarna moet je het boek Nederland stopt! Met roken lezen of luisteren via de website van het Rode Kruis Ziekenhuis en het stoppenplan maken.  Als je goed voorbereid stopt, heeft dat een succespercentage van 40-50% na een jaar. Dat is echt heel hoog.

Stopstappenplan

Dat is de combinatie van motiverende gespreksvoering, knop zoeken, uitleg verslaving, gedachtenkronkels ontrafelen etc. en dan is het stopstappenplan een goede voorbereiding. Dat als je gaat stoppen: spreek een datum af, zeg het tegen iedereen, gooi je sigaretten weg, je aanstekers. Zodat er geen achterdeurtje meer open staat. Ga jezelf belonen, het uitgespaarde geld: wat ga je daar mee doen?

Er was een patiënt, die had een lijntje gehangen boven het bedje van haar kind en iedere week had ze een briefje van 50 opgehangen en na 4 weken kreeg het kind een cadeautje. Het hielp heel erg mee in de beloning.

Ontwenningsverschijnselen

Na het gesprek met de praktijkondersteuner, bepaal je dus eventueel  een stopdatum en ga je stoppen. De eerste weken zijn verreweg het allerbelangrijkste, omdat je dan die acute ontwenningsverschijnselen hebt. Die vallen relatief mee, die bestaan deels uit hunkeringen, deels uit een beetje zweterig /stresserig gevoel. En gevoelens van rouw, want dat product die alle fijne gevoelens gaf die heb je niet meer. Je krijgt echt een soort verliessituatie.

Coaching

Dus dan is het belangrijk dat je de eerste week, en 3 weken daarna en 3 maanden daarna, dat je iemand regelmatig ziet. Daar staan nu maar vier consulten voor, maar sommige praktijkondersteuners die doen een extra bloeddrukcontrole. In het RKZ zit je een jaar in een groep en de frequentie neemt daarna af. En als iemand terugvalt ga je weer even uit de groep en krijg je weer eventuele coaching om weer te stoppen en dan ga je weer terug in de groep.

Kans op terugval?

“Hoe gemotiveerder iemand wil stoppen hoe groter de kans is dat hij het volhoudt. Hoe meer hij of zij zich in de toekomst ziet als niet-roker, hoe groter de kans. Dus als jij die 4 weken volhoudt, is de kans 5 malen groter dat je gestopt blijft. Hoe langer je er vanaf bent hoe groter de kans dat je niet meer terugvalt. De eerste weken zijn het moeilijkst, maar tegelijkertijd zijn de eerste weken dat je scherp staat, je weet dat je terug kunt vallen dus je bent voorbereid. Ik vergelijk het met als het buiten glad ijs is. dat je voorzichtig loopt, omdat je anders bang bent om te vallen. 

Onderbewustzijn is heel groot

Roken is heel erg een onbewuste verslaving. Het bewustzijn, het coördinerend vermogen van ieder mens, is heel klein en het onderbewustzijn is heel groot. Als je een (onbewust ontstane) hunkering krijgt duurt die 3 minuten (je moet dus van te voren al bedenken wat ga ik in die 3 minuten doen? Bijvoorbeeld foto’s maken, een glas water drinken, op social media kijken).

Pavlov-reactie

Tegelijkertijd kun je denken, na een half jaar, ik ben nu helemaal safe en vanavond zie ik dat echtpaar met wie ik altijd rookte. Dat je dan in je hoofd eigenlijk al toestemming gaat geven: dan ga ik ook maar een sigaret mee meeroken. Daar gaat het al fout. Het is bijna altijd dat er een soort voorbereidingstijd van de toestemming komt. Want dat is die verschrikkelijke verslaving die Pavlov. Eigenlijk heb je die beslissing al veel eerder genomen.

Het kan zelfs na vijf jaar weer optreden. Dus mensen die al heel lang gestopt zijn en er dan weer eentje rookt, dan zit je vaak de volgende dag weer aan een pakje. Dus dat hele ingesleten pad ontstaan door duizenden keren een sigaret opsteken in het verleden ligt weer open. 

Terug bij af

Er zijn ook mensen die er eentje roken en niets aan de hand. Maar mensen die al heel lang verslaafd waren en hard hebben gewerkt om te stoppen, zijn dan weer terug bij af. En dan moet je weer dat hele proces door. Dus dat is hartstikke sneu. Tegelijkertijd kun je denken, oké je hebt er een gerookt. maar nu ga je weer door met stoppen. “

Binnenkort lees je het laatste gedeelte van dit interview met Wanda op Huisartswerkt.nl. Blijf op de hoogte via de nieuwsbrief (schrijf je hieronder in) of via Linkedin of Facebook

TIP! Lees het boek van Wanda de Kanter en Pauline Dekker over 'Motiveren kun je leren'. De gids voor gezond gedrag en hét handboek voor artsen, verloskundigen, verpleegkundigen, jeugdartsen, mondhygiënisten, praktijkondersteuners, diëtisten en iedereen die probeert anderen gezonder te laten leven en niet te vergeten opvoeders!

Laura
Communitymanager
Laura
Laura heeft als achtergrond Communicatiewetenschappen bij de UvA. Zij is werkzaam als communitymanager bij Huisartswerkt.nl

Reageer op dit artikel

Kom werken in de zorg
als apothekersassistent

Klaar in 1 minuut Helemaal gratis

Mail icon