Vandaag is de start van Stoptober. Dit jaar richt de actie zich ook op vapers. Uit onderzoek blijkt dat vapen onder scholieren steeds vaker voorkomt. Vapen betekent dampen. Het is de populaire naam voor het roken van een e-sigaret. Die wordt dan ook een vape genoemd. Doordat vapes er cool uitzien en er vapes met allerlei smaakjes zijn, zijn ze aantrekkelijk voor steeds jongere kinderen.
Laura Pronk van Huisartswerkt.nl ging hierover in gesprek met Wanda de Kanter over dit nog vrij nieuwe fenomeen.
Hoe zorgwekkend is vapen?
"Dat is zeer zorgwekkend. Het is bedacht door de tabaksindustrie. In het westen komen er steeds meer anti-tabaksorganisaties, gezondheidsfondsen, de Wereldgezondheidsorganisatie die steeds meer gaan zeggen; het wordt end-game. Net als in Nieuw-Zeeland wordt voorgesteld, komt er straks een rookvrije land. . Vrijwel niemand begint na zijn 18e met de eerste sigaret, 80% begint voor zijn 18e. De andere 20% begint voor zijn 25e. Daarna vrijwel nooit meer."
Dus de tabaksindustrie moet de kinderen hebben, het liefst zo jong mogelijk. Want hoe jonger je als kind verslaafd raakt, hoe ernstiger je verslaaft raakt, hoe langer je klant bent.
Extreem verslavend
"En toen ze zagen dat er in Westerse landen steeds minder gerookt werd, hebben ze die vape, waarvan ze zeggen dat dit voor een rookvrije generatie is, uitgebracht. Dus ze hebben het woord letterlijk overgenomen, ze hebben het woord gekaapt. En dan zeggen ze op dat rokers zo worden overgezet op de e-sigaret. Maar dat is helemaal niet hun bedoeling: de kinderen daar zit hun groeimarkt. Dat doen ze met roze vape-jes, die stampvol nicotine zitten (in 1 vape zit de nicotine hoeveelheid van 2 pakjes sigaretten). En die je stiekem in de klas kunt gebruiken, met van die smaakjes die kinderen super lekker vinden."
Vergelijk het met een Pokémon rage: er is een totale rage ontketend. In combinatie met van die prachtige rookwolken, heerlijke smaakjes een mega reclame aanbod op social media, tiktok. Met dit verschil: dit is extreem verslavend, de meeste kinderen gaan al snel ook gewone sigaretten roken. En dat gebeurt bij een onschuldige Pokemon rage natuurlijk niet.
Wetgeving
"Er zit geen accijns op, want er zit geen tabak in. Daarbij wordt er niet gehandhaafd op leeftijd en er is geen vergunning voor nodig. Dus in Nederland kun je het op elke straathoek, voor een paar euro, zonder enige leeftijdscontrole een vape kopen. De wetgeving is wel dat je 18 moet zijn. De wetgeving is straks dat er geen smaakjes mogen zijn en dat er geen online verkoop mag zijn. Maar ondertussen is het zo, dat iedereen ze overal krijgt.
Verslavingen
"Er zijn nu Trimbos-cijfers gekomen, waaruit blijkt dat er een heleboel kinderen aan het vapen zijn. En wat het schokkends was, is dat 69% van de kinderen die vapet, ook is gaan roken. Dat is natuurlijk de grote truc dat voor het eerst weer meer kinderen zijn gaan roken. En de effecten van die vapes weten we nu al: ze hebben in ieder geval op het brein effect. Ze doen iets op de impuls controle, ze doen iets op die neuronale netwerken, want dat kinderbrein groeit nog door tot hun 25e. En dat is onomkeerbaar."
Dus je krijgt concentratiestoornissen en je hebt meer kans op andere verslavingen, zoals sigaretten cannabis en alcohol. Dus dat is het probleem en je krijgt mentale problemen als concentratieproblemen, maar ook angst en paniekachtige klachten en depressies.
Langetermijn effect..
"Er is nu een mentale crisis onder jongeren en in Amerika zeggen psychiaters dat dat ook deels te maken heeft met die enorme vape- epidemie die er nu is. Er zijn natuurlijk altijd kinderen die ziek worden opgenomen, maar dat komt relatief weinig voor. Wat je ziet op de kortetermijneffect op long en hart is dat er zeker schade is, maar de langetermijn van bijvoorbeeld kanker en COPD dat weten we nog niet. Dat moeten we eerst nog 30- 40 jaar afwachten. Het wordt wel een mega experiment op kinderen door de tabaksindustrie genoemd…"
Heb je advies voor jonge kinderen?
"Het belangrijkste is wat wij kunnen zeggen: overheid kom in actie! Zij gaan niet onder druk van mij beginnen, nog onder druk van mij gaan zij stoppen. Het belangrijkste is begin er niet aan: voor je het weet ben je verslaafd en je wordt er hartstikke gestrest van. En als je verslaafd bent, probeer zo snel mogelijk te stoppen en ga geen gewone sigaretten roken. Maar daar gaat helaas toch niemand naar luisteren. Wat we nu proberen met een heleboel artsen met #artsenslaanalarm is dat we de ouders oproepen het gesprek aan te gaan en er is nu een lespakket voor leraren gratis te downloaden."
Help mee aan een rookvrije generatie!
"Ook zijn we begonnen met een burgerinitiatief nicotinee, we vragen iedereen: ouders, praktijkondersteuners, artsen allemaal om te tekenen. En dat gaat om een rookvrije generatie in een wet vast te leggen. Zodat aan kinderen die vanaf 2012 geboren zijn, nooit meer een e-sigaret mag worden verkocht. Eigenlijk zou er een verbod op de vape moeten komen, maar omdat het een europees product is moet dat in EU-verband. Dus dat is nog een lange weg!"
Lees ook onze eerdere artikelen met Wanda de Kanter:
- "Roken is heel erg een onbewuste verslaving"
- "Kennis over motiverend gespreksvoering bij 'Stoppen met roken' van groot belang"
